Podstawa prawna
Ustawa z dnia 7 września 2007 roku o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego Dz. U. 2010 roku, Nr 142, poz. 960.
Na czym polega odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?
Odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego polega na tym, że skazany ma obowiązek przebywać w mieszkaniu ustalonym przez sąd jako miejsce wykonywania kary, a może je opuszczać tylko w ściśle określonych godzinach ustalonych w postanowieniu sądu, oraz w ściśle określonym celu np. wykonywania pracy. Zachowanie skazanego jest nadzorowane pośrednio przez kuratora sądowego, a bezpośrednio przy pomocy specjalnych urządzeń elektronicznych. W tym celu na rękę lub nogę osoby odbywającej karę zakładany jest nadajnik (przypominający wyglądem zegarek na pasku), a w miejscu odbywania kary postawione jest specjalne urządzenie monitorujące, czyli odbiornik.
Jeżeli odbiornik nie odbiera sygnału z nadajnika, to znaczy, że osoba odbywająca karę oddaliła się poza zasięg odbiornika, czyli opuściła mieszkanie.
Kto może odbywać karę w tym systemie?
Podstawowym warunkiem dopuszczalności odbywania kary w tym systemie jest skazanie na karę pozbawienia wolności, której wysokość nie przekracza roku.
W przypadku kilku kar podlegających wykonaniu ich suma nie może przekraczać roku. Istotny jest wyłącznie wymiar kary określony w treści wyroku skazującego. Nie ma natomiast znaczenia wysokość kary pozostała jeszcze skazanemu do odbycia. Zatem osoba skazana na karę pozbawienia wolności, której wysokość przekracza rok, a która odbyła już cześć kary, i której pozostał do odbycia okres nie przekraczający roku, nie może uzyskać zezwolenia na odbycie pozostałej części kary w systemie dozoru elektronicznego. Ponadto kary w systemie dozoru elektronicznego bezwzględnie nie mogą odbywać osoby skazane w warunkach tzw. recydywy wielokrotnej z art. 64 § 2 k.k.
Z możliwości odbywania kary w tym systemie są wyłączone w sposób kategoryczny osoby skazane w warunkach recydywy z art. 64 § 2 k.k. oraz osoby odbywające karę aresztu orzeczoną za popełnienie wykroczenia.
Zgoda osób wspólnie zamieszkujących.
Osoba ubiegająca się o uzyskanie zezwolenia na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego musi przedstawić pisemną zgodę wszystkich osób pełnoletnich wspólnie z nią zamieszkujących na wykonywanie kary w tym systemie oraz na przeprowadzanie przez upoważniony podmiot dozorujący czynności kontrolnych w miejscu ich pobytu, polegających na sprawdzeniu prawidłowości funkcjonowania elektronicznego urządzenia rejestrującego oraz nadajnika.
Warunki techniczne w mieszkaniu.
Możliwość udzielenia zezwolenia jest uzależniona o stwierdzenia przez pracowników upoważnionego podmiotu dozorującego, że w mieszkaniu wskazanym w treści wniosku istnieją odpowiednie warunki techniczne umożliwiające wykonywanie kary w tym systemie, czyli przede wszystkim prąd elektryczny oraz odpowiedni poziom sygnału telefonii komórkowej, konieczny dla prawidłowej pracy urządzeń monitorujących.
Jakie osoby mogą składać wnioski o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego?
Skazani i ich obrońcy, a ponadto prokurator i kurator sądowy oraz dyrektor zakładu karnego. Wnioski nie mogą być składane przez członków rodziny osób skazanych.
Do jakiego sądu należy kierować wnioski?
Sądem właściwym do rozpatrywania spraw tego rodzaju jest wydział penitencjarny sądu okręgowego, w którego okręgu skazany przebywa.
Co powinien zawierać wniosek?
Wniosek najlepiej sporządzić na formularzu znajdującym się poniżej.
- Wniosek o udzielenie zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego
- Oświadczenie do wniosku o odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego
We wniosku należy w szczególności dokładnie wskazać oznaczenie sądu, który wydał wyrok w pierwszej instancji oraz dokładną sygnaturę akt tego sądu.
We wniosku należy koniecznie wskazać numer telefonu kontaktowego. Pozwoli to pracownikom upoważnionego podmiotu dozorującego na szybsze umówienie się na wizytę mającą na ceku sprawdzenie w mieszkaniu warunków technicznych.
Do wniosku należy dołączyć pisemną zgodę wszystkich osób pełnoletnich, które będą wspólnie ze skazanym zamieszkiwały w czasie odbywania przez niego kary, na wykonywanie kary w tym systemie oraz na przeprowadzanie przez upoważniony podmiot dozorujący czynności kontrolnych w miejscu ich pobytu, polegających na sprawdzeniu prawidłowości funkcjonowania elektronicznego urządzenia rejestrującego oraz nadajnika. Oświadczenie to najlepiej sporządzić na formularzu znajdującym się poniżej.
Wniosek powinien zawierać uzasadnienie. W uzasadnieniu należy przedstawić okoliczności wskazujące na to, że wykonywanie kary w tym systemie będzie wystarczające dla osiągnięcia celów kary, a względy bezpieczeństwa bądź stopień demoralizacji skazanego nie przemawiają za jego osadzeniem w zakładzie karnym.
Art. 6 ust 1 ustawy z dnia 7 września 2007 roku stanowi: Sąd penitencjarny może udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej jednego roku w systemie dozoru elektronicznego skazanemu na taką karę, posiadającemu określone miejsce stałego pobytu oraz zgodę osób pełnoletnich wspólnie z nim zamieszkujących, jeżeli jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary oraz jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą jego osadzenia w zakładzie karnym, a udzieleniu takiego zezwolenia nie stoją na przeszkodzie warunki mieszkaniowe skazanego umożliwiające funkcjonowanie systemu dozoru elektronicznego, a także możliwości techniczno-organizacyjne wykonywania tego dozoru przez upoważniony podmiot dozorujący, zwane dalej "warunkami technicznymi". Jeżeli skazany rozpoczął już odbywanie kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym, należy mieć ponadto na względzie dotychczasowe zachowanie skazanego w czasie odbywania kary.
Czy osoba już odbywająca karę w systemie dozoru elektronicznego może następnie ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie z reszty kary?
Nie, tego rodzaju możliwość aktualnie jest przez przepisy prawa w sposób wyraźny wyłączona. Trwają natomiast pracę nad nowelizacją ustawy stwarzającą taką możliwość.